قمر های بیرونی مأمن حیات

اما اگر شرایط حیات در یک سیاره غول وجود دارد، چرا نمیتواند در سطح قمر آن وجود داشته باشد...

 

در سال 2004 میلادی وقتی سفینه فضایی کاسینی - هیگنز به نزدیک تیتان قمر سیاره زحل رسید ما زمینی ها فهمیدیم که در بیرون از منظومه شمسی؛ یعنی بدور سیارات دور هم میتواند این گونه قمر ها وجود داشته باشد. با اینکه ابزار های امروزی ما توان آن را ندارد تا این قمرهای خارج از منظومه شمسی یا قمرهای بیرونی را تشخیص دهند، اما طرز کار فنی ما در این چند سال اخیر بسیار پیشرفت نموده است. مطالعات فعلی نشان میدهد که نه تنها چنین قمر های طبیعی وجود دارد، بلکه میتواند جایگاه مناسبی برای حیات باشد.

 

همه میدانیم که تا حال هیچ سیاره ای کشف نشده که بتواند میزبان مناسبی برای حیات باشد. بطور واضح بگویم از جمله 40 سیاره زمین مانندی که تا حال کشف شده هیچ یک دارای شرایط مناسب برای حیات نبوده اند و فقط مسئله زمان ترانزیت یا عبور و در نتیجه تکان های ایجاد شده در اثر عبور قمر های دور از برابر صفحه سیارات باقی مانده تا بتوانیم این گونه دنیا های کوچک را کشف کنیم. اما اگر شرایط حیات در یک سیاره غول وجود دارد، چرا نمیتواند در سطح قمر آن وجود داشته باشد.

 

سیمون پورتر از رصدخانه لویل و ویلیام گراندی از دانشگاه دولتی اریزونا بر این باور اند که " دلیل پیشنهاد قمر های دور به عنوان یک هدف اخترزیست شناسی (اختربیولوژیکی) بخاطر این است که اکثر سیارات غول بعد از شکل گیری از منطقه حیات یا فاصله مناسب ستاره مادر به بیرون مهاجرت کرده اند. بنابرین احتمال آن وجود دارد که این غول های سیاره ای یک سیاره سنگی کوچک و یا پیش سیاره را با خود به فاصله های دورتر از منطقه یا زون حیات برده باشند".



هرچند احتمال وجود حیات در دیگر سیارات قطعی شده، اما هنوز مطمئن نیستیم که این سیارات چگونه به جایگاه امروزی خود بدور ستاره های مادر رسیده اند. شبیه سازی ها نشان داده که این سیارات در لبه یا مرز یک منظومه؛ جای که یخ میتواند وجود داشته باشد، شکل گرفته اند، اما این قضیه اندکی میتواند شرایط حیاتی بودن آن ها را زیر سوال ببرد. در ضمن مهاجرت صفحه گرد و غبار اولیه منظومه های دور هم میتواند این گونه سیارات را دوباره به سوی ستاره مادر نزدیکتر سازد، ولی این هم میتواند سطح چنین سیارا را به شدت داغ و غیر قابل تحمل سازد.



 اما بر اساس یک نظریه دیگر، در زمان به هم آمیختگی هر منظومه احتمال دارد که بعضی از پیش سیاره ها از این گونه معاملات پای بیرون کشیده باشند.

 

به همین دلیل دانشمندان سعی دارند تا تکامل پویای یک سیاره زمین مانند را که در مداری بدور یک سیاره غول در زون حیات یک ستاره گیر افتاده، شبیه سازی نمایند. به عقیده پورتر و ویلیام تقریبأ نیم مدارهای بیضی شل یا بی قاعده طی چند میلیون سال به مدار های دایروی پایدار تبدیل شده اند. این دو دانشمندان دریافتند که زاویه میل این گونه سیارات خیلی پائین بوده ولی هیچگونه حرکت قهقرائی ندارند.



در حال حاضر اکثر قمر های بیرونی نامزد برای "حیات" بدور سیاراتی اند که به نپتون بسیار شباهت دارند و بدور یک ستاره مانند خورشید در گردش می باشند. اگر یکی از این قمر های هم وزن زمین در مداری پایدار قرار داشته باشد در آنصورت میتوانیم با استفاده از روش ترانزیت یا عبور از برابر صفحه سیاره مادر آن را کشف کنیم، حتی اگر مدار این گونه قمر ها بسیار نزدیک به سیاره مادر باشد.

 

دانشمندان همچنین مدت زمان ترانزیت و مدت دگرگونی که منجر به ایجاد چنین سیستم ها میگردد را محاسبه کنند و دریابند که احتمال کشف چنین اقمار بیرونی هم وزن زمین بسیار زیاد است. حتی اگر این گونه قمر ها در مداری بسیار تنگ بدور ستاره مادر در گردش باشند، باز هم امکان کشف آنها از طریق روش ترانزیت بسیار زیاد است. ترکیب

روش مدت زمان ترانزیتی با مدت زمان دگرگونی

میتواند سیگنال های بسیار قوی را برای کشف ایجاد کند و در ادامه با استفاده از روش نور سنجی برای این گونه مدار ها میتوان نوع مدار این گونه دنیا های کوچک را مشخص نمود.


|
امتیاز مطلب : 47
|
تعداد امتیازدهندگان : 10
|
مجموع امتیاز : 10
نویسنده : محمد بشیر (یوسفی)
تاریخ : جمعه 17 تير 1390
اولین تصاویر مسنجر از مدار عطارد

برنامه کاوش های مداری درونی ترین سیارات منظومه شمسی تازه آغاز شده...

 

سفینه فضایی مسنجر که به تاریخ 17 مارچ یعنی چند روز قبل از نوروز وارد مدار سیاره عطارد شده بود، بعد از روشن نمودن تمام دستگاه هایش، اولین تصاویر از عطارد را به زمین فرستاد. این تصاویر شامل آن بخش های عطارد میگردد که در گذشته دیده نشده بود. این تصویر دیروز 3 شنبه توسط سیستم تصویر بردار دوگانه عطارد از فراز قطب جنوب عطارد تهیه شده.


گودال یا حفره برخوردی روشن در قسمت بالایی تصویر محلی بنام دیبوسی (Debussy) و گودال کوچکتر آن ماتابی (Matabei) با شعاع های تاریک در قسمت غرب دیبوسی می باشد. قسمت پائینی این تصویر نزدیک به قطب جنوب عطارد، در واقع قسمت های جدیدی است که مسنجر به عنوان اولین سفینه فضایی از آن بخش ها عکسبرداری میکند.

 

مسنجر بعد از تهیه اولین تصاویر و طی شش ساعت قبل از مخابره اطلاعات به زمین حدود 363 تصویر دیگر از این قسمت های عطارد تهیه نمود. تیم کنترول کننده مسنجر در حال حاضر اطلاعاتی را بررسی میکند که تازه به زمین مخابره شده. طی سه روز آینده، سفینه فضایی مسنجر 1185 تصویر دیگر از این بخش های عطارد میگیرد، اما نقشه برداری کامل از سیاره عطارد در روز های آینده و یا دقیقأ در 4 اپریل آغاز میشود.



سین سلمون پژوهشگر ارشد مسنجر در انستیتوت کارنیگی واشنگتن می گوید " همه اعضای تیم کنترول مسنجر سعی دارند تا این سفینه و ابزار های علمی آن را قبل از آغاز نقشه برداری و مطابق زمان تعیین شده بررسی نمایند. اولین تصاویر از مدار عطارد و اولین اندازه گیری ها به مثابه قطره های نخستین جریان وسیع اطلاعات تازه است که ما در سالهای آینده انتظار داریم. با این کار مسنجر میتوان گفت که برنامه کاوش های مداری درونی ترین سیارات منظومه شمسی تازه آغاز شده."


|
امتیاز مطلب : 36
|
تعداد امتیازدهندگان : 10
|
مجموع امتیاز : 10
نویسنده : محمد بشیر (یوسفی)
تاریخ : جمعه 17 تير 1390
کشف یک فواره کیهانی
تلسکوپ فضایی هرشیل ستاره ای را کشف نموده که آب را با فشار بسیار زیاد به فضای بین ستاره ای پرتاب میکند...

پژوهشگرانی که در دیگر گوشه های کیهان در جستجوی حیات اند معمولأ به جاهایی سرمی کشند که بتوانند یکی از اساسی ترین عنصر لازم برای شکل گیری حیات پیچیده شبیه آنچه را که ما می شناسیم، کشف  کنند. این عنصر کلیدی آب است.  در فاصله 750 سال نوری دور از ما، دانشمندان مقدار قابل توجه آب را کشف نمودند که از قطب های یک ستاره جوان مانند خورشید به فضا فوران می کند. جالبتر از همه که این آب یعنی (H2O) با سرعت حدود 200 هزار کیلومتر در ساعت مانند فواره های قوی از هر دو قطب این ستاره به فضای بین ستاره ای پرتاب میشود.


این کشف در چند مرحله بسیار جالب است. اول، نشان میدهد که در سراسر کیهان ستاره های جوان یا پیش ستاره ها میتوانند مقدار قابل توجه آب در اطراف خود داشته باشند که شرایط بسیار مستعدی را برای حیات ایجاد میکند. دوم، این کشف از جهت دیگر میتواند بر شکل گیری خورشید خود ما و نقش آب در شکل گیری آن و شکل گیری سیاره خود را روشنی بیاندازد.  


این ستاره توسط رصد خانه فضایی هرشیل ایسا (سازمان فضایی اروپا) کشف شده است. هرشیل می تواند با چشمان فروسرخ خود به درون ابر های غلیظ (چگال) گاز و گرد که باعث شکل گیری ستاره ها می شوند با قوت تمام نفوذ کند. در این قضیه هرشیل نشان های ضعیفی از وجود هیدروژن و اکسیژن را کشف نمود و با دنبال نمودن این نشانه ها دریافت که این اتم ها در اطراف ستاره آب را تشیکل می دهند. مولکول های آب به سمت ستاره پیش میروند و بعد از طریق فواران های عظیم گاز در قطب های آن به فضا پرتاب می شوند و بعد گرما و فشار آب را از طریق فوران گاز ها به بخار تبدیل میکند. زمانی که فوران گاز ها به فاصله مناسبی از ستاره میرسند، با سرعت سرد می شوند و باز دوباره به شکل آب مایع در می آیند. در این مرحله قطرات آب و یا درست تر بگویم گلوله های آب با سرعت 80 مرتبه سریعتر از سرعت میانگین یک گلوله حرکت میکنند و تعداد این قطرات هم بی نهایت زیاد می باشد. پژوهشگران میگویند میزان آب پرتاب شده از ستاره برابر است با میزان آب جاری شده از دریاچه آمازون در هر ثانیه.


اخترشناسان فکر میکنند مرحله فوران آب کوتاه می باشد، ولی پروسه ای است که تمام پیش ستاره ها یا ستاره های اولیه آن را پشت سر می گذارند. اگر چنین باشد، پس بدین معنی است که آب میتواند در سراسر کیهان پراکنده باشد و این ایده خیلی جالب و قابل تعمق است.


|
امتیاز مطلب : 40
|
تعداد امتیازدهندگان : 9
|
مجموع امتیاز : 9
نویسنده : محمد بشیر (یوسفی)
تاریخ : جمعه 17 تير 1390
از عجایب هند!

 هند - روز چهارشنبه پزشکان هندی با موفقیت دختربچه دو ساله هندی -لاکشمی تاتما- را که با چهار دست و چهار پا و همچنین اعضای اضافه داخلی- دو معده و چهار کلیه- به دنیا آمده بود ، مورد عمل جراحی قرار دادند.

یک تیم 30 نفره پزشکی در یک جراحی طولانی‌مدت 27 ساعته این عمل را انجام دادند.

وضعیتی که دختربچه هندی به آن مبتلا بود از لحاظ پزشکی «ایسکیوپاگوس» ischiopagus نامیده می‌شود. وقتی در زمان رشد جنینی دوقلوها در قسمت ایسکیوم به هم متصل می‌شوند ، این اصطلاح به کار برده می‌شود.


دوقلوی همسان این دختر ، در زمان زندگی جنینی به درستی تکامل پیدا نکرده بود و در حالی که اصلا سر نداشت، اندام‌هایش در وضعیتی بسیار نادر به این دختر متصل شده بود.

یکی از پزشکان بیمارستان اسپراش Sparsh وضعیت این دختر را خوب توضیف کرد و گفت که وی به مدت 48 ساعت در ICU بستری خواهد شد.

عمل جراحی ، روز سه‌شنبه شروع شد و در حالی که انتظار می‌رفت 40 ساعت طول بکشد ، ظرف 27 ساعت به اتمام رسید.

از آنجا که هندوها طبق اعتقادات خود رب‌النوع ثروت را دارای 4 دست می‌دانند ، لاشمی تاتما را با این الهه مقایسه می‌کردند و بعضی از ساکنان دهکده ای که لاشمی همراه والدینش در آن زندگی می‌کرد ، به همین علت برای این دختربچه احترام زیادی قائل بودند

عمل جراحی بسیار مخاطره‌آمیز بود اما پزشکان چاره‌ای به جز انجامش نداشتند. این دختر نمی‌توانست به سبب وضع اندام‌هایش راه برود و بعد از دوره بلوغ هم شانسی برای زندگی نداشت.

والدین لاشمی ، کارگرهای فقیری هستند که در شمال هند زندگی می‌کنند. آنها به روزنامه‌ها گفتند که پیشنهادات سیرک‌ها را برای خرید دخترشان رد کرده بودند.

پزشکان در طی جراحی ، علاوه بر برداشتن اندام‌ها ، بدشکلی لگن و ستون مهره‌ها را هم اصلاح کردند.

بیمارستان «اسپراش» کلیه هزینه‌های جراحی را بر عهده گرفت.

 

 


|
امتیاز مطلب : 43
|
تعداد امتیازدهندگان : 11
|
مجموع امتیاز : 11
نویسنده : محمد بشیر (یوسفی)
تاریخ : جمعه 17 تير 1390
طوفان در ماه

 آیا باور می‌کنید که در ماه طوفان بیاید. ماه فاقد اتمسفر است و آنچه ما از طوفان به خاطر داریم جابجایی سریع و کوبنده لایه های مختلف اتمسفر است. در ماه هم طوفان می آید ولی تعریف طوفان در ماه با زمین تفاوت دارد. همانطور که می دانید شب در قمر کوچک ما حدود دو هفته به درازا می‌کشد. مرز این شب طولانی و منجمد با روز داغ و تفدیده ماه دقیقاً یك خط است كه از قطب شمال ماه به قطب جنوب آن كشیده می‌شود. این موضوع به دلیل فقدان جو در ماه است. بنابراین پدیده روشن و یا تاریك شدن تدریجی كه ما در روی زمین آن را بارها و بارها تجربه كرده‌ایم، در ماه وجود ندارد. در این قمر زیبا می‌توان خط حركت شب یا روز روی سطح را به وضوح مشاهده كرد.
   

 

اگر شانس یارتان باشد و قادر به بودن در خط گذر شب به روز ماه باشید، طوفان عظیمی از غبار را مشاهده خواهید كرد كه پس از یك شب یخزده، با رؤیت خورشید گرمابخش در آسمان ماه به پایكوبی می‌پردازند. آیا این یك افسانه است؟ پاسخ منفی است زیرا سند و گواه زنده‌ای نیز برای این موضوع وجود دارد.
 یكی از مأموریتهای سرنشینان آپولوی 17 در سال 1972 نصب دستگاهی به نام "LEAM"روی سطح ماه بود. تیموتی استابز از  مركز پروازهای فضایی گودارد توضیح می‌دهد كه این وسیله برای بررسی غبار یا ذراتی كه در اثر برخورد سنگهای سرگردان به سطح ماه، از سطح این قمر جدا شده و راه فضا را در پیش می‌گیرند، طراحی شده بود.
 بیلیونها سال پیش سطح ماه در معرض برخوردهای سنگینی قرار داشت كه هم‌اكنون نیز گاه‌گاهی روی می‌دهد. غبار ناشی از این برخوردها  تمام سطح ماه را پوشانده است. مححقان پروژه آپولو می‌خواستند بدانند كه چه مقدار غبار در اثر این برخوردها به فضا بلند می‌شود و چه بر سر آنها می‌آید. LEAM به گونه‌ای طراحی شده بود كه می‌توانست با استفاده از سه سنسور خود سرعت ، انرژی و جهت ذرات به هوابلند شده را در سه جهت بالا، شرق و غرب اندازه‌گیری كند.
 این داده‌های قدیمی هم‌اكنون توسط گروه‌های مستقل و جداگانه‌ای از دانشمندان ناسا و دانشگاه‌های مختلف بررسی و آنالیز می‌شود. "گری اُلُاِفت" از دانشكده معادن كلرادو در گلدن، یكی از آنها است. او می‌گوید: "واقعاً شگفت انگیز است. هر بار كه صبح از راه می‌رسد جمعیت غبار به شدت افزایش پیدا می‌كند. آنها در همه جهت حركت می‌كنند و سرعتشان خیلی كمتر از سرعتی است كه ما برای ذرات جهنده ناشی از برخورد انتظار داریم."
 در توضیح علت این ماجرا  استابز ایده جالبی دارد: "قسمت روز ماه دارای شارژ مثبت و بخش تاریك آن دارای شارژ منفی است. زمانی كه خط شب و روز حركت می‌كند، ذرات باردارشده در اثر نیروی الكترواستاتیكی به جنبش در می‌آیند. كروی بودن ماه برایند نیروها را تقریباً افقی می‌كند و بنابراین ما شاهد حركت طوفانی از غبار می‌شویم."
 اُلُاِفت در ادامه سخنان استابز افزود: "موضوع جالب دیگر چند ساعتی پس از طلوع خورشید روی می‌دهد، در هر بار طلوع خورشید و پس از طی چند ساعتی دمای دستگاه LEAM به شدت افزایش می‌یافت و به دمای جوش آب می‌رسید تا جاییكه دستگاه به علت دمای بسیار زیاد خود را خاموش می‌كرد. این موضوع می‌توانست ناشی از چسبیدن غبار باردار شده بر سطح دستگاه باشد. در نتیجه سطح دستگاه كدر شده و انرژی بیشتری جذب می‌كرد كه منتج به افزایش دما می‌شد." هیچ‌كس در این مورد مطمئن نیست.LEAM برای مدت كوتاهی فعال بود وداده جمع‌آوری و ارسال می‌كرد. حدود 620 ساعت در شب و 150 ساعت در روز و بعد از آن خاموش شد و مأموریت پایان یافت.

 فضانوردان نیز ممكن بوده در زمانی كه به دور ماه می‌چرخیدند، این طوفان صبحگاهی را دیده باشند.  خدمه آپولوهای 8، 10، 12 و 17 در گزارشات خود پدیده گرگ‌و‌میش  بودن افق قبل از طلوع خورشید را گزارش كرده‌اند. این پدیده كه قاعدتاً نباید در ماه وجود داشته باشد می‌تواند به دلیل وجود غبار در فضا باشد. همچنین فضاپیمای نقشه‌بردار ناسا نیز درست لحظاتی قبل از طلوع و یا چند لحظه بعد از غروب خورشید، تصاویری از افق سرخ‌رنگ را ثبت كرده‌اند. درست مانند آنچه فضانوردان گزارش كرده بودند.
 برای درك بهتر این موضوع ، باید تا سال 2018 یعنی زمانی كه مجدداً فضانوردان به ماه باز‌می‌گردند صبر كنیم. اینبار آنها بر خلاف اسلاف خود اقامتی طولانی خواهند داشت و مسلماً شب و روز ماه را تجربه خواهند كرد. شاید این طوفان غبار مزاحمی جدی و مشكلی حیاتی باشد و شاید منظره‌ای زیبا از حركت در قمری ساكن و كسل‌كننده. بشر هنوز باید خیلی چیزها در مورد نزدیكترین همسایه سماوی خود یاد بگیرد.


|
امتیاز مطلب : 37
|
تعداد امتیازدهندگان : 8
|
مجموع امتیاز : 8
نویسنده : محمد بشیر (یوسفی)
تاریخ : جمعه 17 تير 1390